Klub Piłkarski Warta Zawiercie

WARTA

0

rok założenia klubu

Warta Zawiercie

Historia

Strona główna » Klub » Historia

wielkość tekstu: A | A | A

Jadwiga Sławomir Gębka

Historia klubu Warta Zawiercie

Wstęp

Opowiadając historię Warty Zawiercie nietaktem byłoby nie wspomnieć o początkach sportu w Polsce, a w szczególności piłki nożnej.

W Polsce narodziny zorganizowanego sportu datuje się na rok 1867. Wtedy to we Lwowie powstało Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, które propagowało ćwiczenia gimnastyczne, organizowanie drużyn młodzieżowych oraz dbanie o rozwój fizyczny pod hasłem „w zdrowym ciele zdrowy duch”. W Zawierciu także powstało TG „Sokół” które rozpoczęło swą działalność w 1905 roku, a w latach 20-tych liczyło ok.170 członków.

Nie ulega wątpliwości, że prawdziwą „królową sportu” w całej Polsce była piłka nożna. Grano w nią już dawniej, ale na stałe trafiła do nas około 1880 roku a początki zawodowej piłki miały miejsce na terenach dawnej Galicji. Najwcześniejszym, choć już nieistniejącym klubem był założony latem 1903 roku: Lwowski Klub Sportowy „Lechia” Lwów przez uczniów III i VI Gimnazjum oraz byłych członków koła futbolistów Sokoła-Macierzy. Dosłownie kilka dni później powstał Lwowski Klub Piłki Nożnej "Sława" Lwów (zmieniony na „Czarni” Lwów) założony przez uczniów I i II Szkoły Realnej. Następnie powstały: 1905 rok - Resovia, 1906 - Cracovia, 1906 - Zagłębie Sosnowiec, a kolejne kluby w prawie każdej miejscowości „posypały się jak z rękawa”.

Zawiercie w tym wyścigu nie chciało pozostać w tyle. Już pod koniec I Wojny Światowej zawiercianie mogli podziwiać Anglików z Czerwonego Krzyża, którzy w okolicach Resursy na prowizorycznym boisku popisywali się „profesjonalną techniką” kopania piłki, choć zapewne sami zawiercianie też grali w piłkę – ale co Anglicy to Anglicy. Zapewne ta sytuacja jak i doniesienia prasowe w szczególności z zagranicy jak i z Polski o rozgrywkach piłkarskich przyczyniły się do tego, aby spełnić marzenia o profesjonalnym klubie piłkarskim w Zawierciu. Ale z tą decyzją trzeba było poczekać do zakończenia wojny.

Początki klubu

Do prekursorów zawierciańskiej „Warty” zaliczamy: Seweryna Gębarskiego i Władysława Millera, który będąc w Łodzi zetknął się w tamtejszej „Koronie” z już profesjonalną piłką nożną. Oni to jesienią 1920 roku podjęli decyzję by w Zawierciu powstał Klub Sportowy. Ponieważ klub nie posiadał żadnego lokum pierwsze spotkania organizacyjne odbywały się w prywatnym mieszkaniu. Jeszcze w tym samym roku została założona drużyna piłkarska złożona głównie z mieszkańców Zawiercia takich jak: Putowski- bramkarz; obrońcy- Bisen, Pilarzy; pomocnicy- Cencel, B. Szawaradzki, Miedziński; napastnicy- Bronner, Miller, F. Szawaradzki, Berhart, Jańczary. Dwoje z nich Miller i Bisen mieli już praktykę piłkarską w „Koronie” Łódź. Pierwsze treningi i sparingi odbywały się w Parku Miejskim na prowizorycznym boisku, za przygotowanie którego byli odpowiedzialni sami piłkarze oraz grono zagorzałych kibiców. Klub nie posiadał żadnych dochodów finansowych, więc sprzęt zakupili miejscowi rzemieślnicy, a zawodnicy we własnym zakresie dbali o niego i dokonywali wszelkich napraw. Po załatwieniu wszystkich formalności w 1921roku klub został zarejestrowany i zgłoszony do rozgrywek - przybrał nazwę „Warta” Zawiercie. Pierwszym prezesem został Seweryn Gębarski a wiceprezesem Władysław Miller.

Opisując barwy klubowe należy się pewne wyjaśnienie. Jak podaje część informatorów, pierwsza drużyna „Warty” miała mieć barwy biało-czerwone, natomiast druga drużyna niebiesko-czerwone i nie ma w nich informacji o innych kolorach klubowych. Jednak pismo wysłane do ZPN w Krakowie w 1968 roku, które opisując zdobycie przez „Wartę” mistrzostwa Okręgowego Związku Piłki Nożnej w Kiecach w 1930 roku podaje, że: „kolor klubu czarno-biały” oraz przedstawia zdjęcia medali otrzymanych za zwycięstwo. Inny dowód jest taki, że w latach 1950/60 podawano, iż logiem lub herbem klubu była okrągła biała tarcza przedzielona czarnym paskiem z pasiastą czarno-białą flagą w środku i napisem na obrzeżu „KS Warta Zawiercie”. Również wydane proporczyki z tego okresu (zamieszczone w galerii zdjęć) są w biało czarne pasy i herbem powyżej opisanym, a na przedwojennych zdjęciach widać drużynę „Warty” w koszulkach w biało czarne pasy. Kolor zielony wprowadzono po fuzji z KS „Włókniarz”. Dzisiejsze stroje to: domowe – koszulka w biało zielone pionowe pasy, zielone spodenki i białe getry, wyjazdowe stroje to; czerwona koszulka, białe spodenki, getry w biało czerwone poziome pasy.

Rozgrywki

Klub występował w Podokręgu Zagłębiowskim w klasie B. Przez pierwsze lata „Warta” nie osiągała zbyt dużych sukcesów dopiero po połowie lat dwudziestych pozyskano dobrych zawodników z okolicznych „dzikich” drużyn oraz innych klubów. Szeregi „Warty” zasilili wówczas Pakuła z Argentyny (dzielnicy Zawiercia), z „Polonii B”, Marian i Stanisław Mertowie, Grabowski, Domagała, Szneler, Myga, bramkostrzelny Gwoźdź, z „Jedności”, Matusik, Miernik, z „Gwiazdy” Sobiechardt. Właśnie ci zawodnicy wraz z Kochańskim i Krężlem, którzy mając już piłkarskie doświadczenie, zbudowali nową drużynę, która rozsławiła zarówno „Wartę” jak i Zawiercie.

Przez kilka następnych lat Warta wiodła prymat w klasie A zdobywając tytuł mistrzowski. Sukcesy spowodowały duże zainteresowanie i coraz więcej kibiców przychodziło na mecze. Ta sytuacja zachęciła prowadzących klub jak i samych piłkarzy do budowy nowego boiska w lasku przy Domu Ludowym (obecny sklep Biedronki na Żabkach). Od 1926 roku Warta należała do kieleckiej klasy A zajmując w latach 1928-31 czołowe lokaty i walczyła o awans do I Ligi w 1931r. Jako mistrzowie kieleckiej klasy A piłkarze otrzymali medale oraz możliwość gry z drużynami AKS Chorzów i Podgórzem Kraków by w następnym sezonie grać w wyższej lidze. Niestety nasi zawodnicy nie wytrzymali kondycyjnie i pomimo prowadzenia w Chorzowie 2-0, przegrali 2-7, a z Podgórzem zremisowali 1-1. Rewanże okazały się o wiele lepsze. Nasi piłkarze pokonali w Krakowie „Podgórze” 4-1, a z AKS-em Chorzów wygrali 6-2. Końcowa tabela wyglądała następująco.

1	AKS Chorzów	4	6	20	10
2	Warta Zawiercie	4	5	13	12
3	Podgórze Kraków	4	1	4	15

Jak widać, Warcie zabrakło bardzo niewiele.

W następnych latach w walce o awans do I ligi nasi piłkarze przegrali z Pogórzem Kraków, który to wywalczył awans. Pomimo to Warta bardzo dobrze spisywała się w meczach towarzyskich. Do dużego sukcesu należy zaliczyć zwycięstwo i remis z krakowską „Wisłą” oraz pokonanie sławnego już w tym czasie „Ruchu” Chorzów 2-1. Jako ciekawostkę można podać fakt, że pewnego dnia członkowie zarządu przez niedopatrzenie umówili dwa spotkania towarzyskie na jeden dzień i ku zdziwieniu zawodników do Zawiercia przyjechały 2 drużyny „Kolejarz” Katowice i „Górnik 09” Mysłowice. Piłkarze chcąc wyjść z twarzą z tej sytuacji zagrali dwa mecze jeden po drugim i ku zaskoczeniu wszystkich pierwszy wygrali 7-1, a drugi aż 9-1. Po latach sukcesu przyszły lata „chude” część piłkarzy (starszych wiekiem) zrezygnowało z gry, a lepsi piłkarze przeszli do pierwszoligowych zespołów. Leopold Sobiechart przeszedł do „Dąbie” Katowice a gościnnie grający bramkarz Adolf Krzyk do „Brygady” Częstochowa. Adolf Krzyk grał w reprezentacji Polski broniąc m.in. w ostatnim meczu z Węgrami, który odbył się przed wybuchem II wojny światowej. Polska wówczas pokonała Węgry 4-2.

Po utworzeniu Częstochowskiego Podokręgu Piłki Nożnej, „Warta” uczestniczyła w niej w grupie A do roku 1937, kiedy to powołano Ligę Zagłębiowską. Grając w częstochowskiej klasie A piłkarze „Warty” stawali naprzeciwko dawnego bramkarza A. Krzyka który bronił w „Brygadzie” Częstochowa i niejednokrotnie był przeszkodą nie do pokonania. W 1935 roku „Warta” znowu zaczęła się liczyć w klasie A. Wygrywając w Zawierciu z Częstochową 9-4 i zaczęła wracać na czoło tabeli, by w sezonie 1936/37 zdobyć mistrzostwo klasy A podokręgu częstochowskiego. Niestety na drodze awansu stanęła jej „Unia” Sosnowiec i nasi piłkarze musieli się zadowolić dalszą grą w klasie A. Pocieszeniem dla klubu i zawodników mogło być to, że zawodnicy „Warty” byli wysoko cenieni wśród innych klubów. Do wybuchu wojny była to czołowa drużyna swojej klasy, miała wspaniałych kibiców, którzy tłumnie (nawet w liczbie kilku tysięcy) przychodzili na mecze. W tym okresie czołowymi zawodnikami byli między innymi: Kolano, bracia Pasierbińscy, bracia Wójcikowie, Gałuszka, Sobala, Wierzbiński, Bergier, Baran, Kwiatkowski, Kołodziejczyk, Liberski, Miąsko, Ślimak, Patyna, Hajdasiński, Bogdał, Zdzisław Sobiehardt i wielu innych.

Nowe możliwości

Powracając do Warty, grała dalej w kieleckiej klasie A i odnosiła spore sukcesy. W okresie międzywojennym wielu zawiercian zaangażowało się w prace społeczną dla klubu, zaliczyć można do nich Seweryna Gębarskiego, Dyję, Macieja Plebana (u którego organizowane były spotkania w domu), Świtaja, Janowskiego i wielu innych, a ponadto duża liczba kibiców przychodzących na mecze zmotywowała zarząd do budowy w 1936 roku nowego boiska na ul. Senatorskiej w dzielnicy Argentyna (obecnie na terenie dawnego boiska stoi rozpadający się budynek byłej Spółdzielni Inwalidów „Warta”). Boisko to było już wyposażone w szatnie, urządzenia sanitarne, zaplecze sportowe, posiadało też bieżnię, skocznię w dal, wzwyż oraz małe boisko treningowe, co umożliwiało przeprowadzanie zawodów szkolnych, spartakiad zakładów pracy oraz innych imprez sportowych. Boisko to nie miało murawy, ale nawierzchnię ziemno-żużlową i służyło „Warcie” przez 30 lat, aż do czasu wybudowania w 1966 roku stadionu Tysiąclecia Państwa Polskiego.

II Wojna Światowa

Wrzesień 1939 roku przerwał działalność Klubu. Niemieccy najeźdźcy zlikwidowali Klub a piłkarze musieli porzucić działalność sportową. Część zawodników wstąpiła do wojska by bronić Ojczyzny. Nie wszyscy z nich doczekali końca wojny. Kazimierz Patyna zginął w kampanii wrześniowej, Pasierbiński Feliks pod Dunkierką, Drzewiecki pod Monte Casino, Romuald Liberski został zamordowany w Mauthausen-Gusen, Szczerba, Spyrka, Żurek zginęli w Auschwitz-Birkenau a Borówka na Pawiaku. Pozostali zawodnicy doczekali wyzwolenia, choć trudy wojny oraz wycieńczenie fizyczne i zły stan zdrowia spowodowały, iż dalsza kariera sportowa kilku z nich była niemożliwa. Przykładem może być Stanisław Merta, który zmarł jakiś czas po wyzwoleniu na wskutek chorób przebytych się w obozie koncentracyjnym. Utrata tych zawodników była niepowetowaną stratą dla zawierciańskiego klubu.

Pierwsze lata po wyzwoleniu

W bardzo krótkim czasie po wyzwoleniu przedwojenni działacze i piłkarze, którzy doczekali końca wojny oraz wszyscy ci, którym w żyłach płynęła „warciańska” krew przystąpili do reaktywacji „Warty” Zawiercie. Pionierami byli Wierzbicki, Gwóźdź oraz bramkarz Kolano, który zdeklarował się bronić bramki „Warty”. Dołączyli do nich kolejni zawiercianie, którzy kontynuowali przedwojenne tradycje zawierciańskiego klubu. Należeli do nich między innymi: Wnuk, bracia Głąb, Galiński, Milejski, Miązek, Jaworski, Kubik. Na apel nowego prezesa Aleksandra Szczygła oraz zarządu do którego należeli między innymi Walenty Musienko, Marian Merta (grał przed oraz po II Wojnie Światowej), zarówno piłkarze jak i sympatycy klubu poprzynosili sprzęt sportowy, który po wybuchu wojny zabrali do domu z zamiarem ukrycia go na okres okupacji.

Początki były niestety bardzo trudne - braki w sprzęcie, zaniedbane boisko oraz zaplecze sportowe to nie jedyne problemy. Najważniejsze z nich to: brak wykwalifikowanej kadry trenerskiej, braki w kondycji, technice piłkarskiej, a co najważniejsze niedobór zawodników. Po powołaniu do życia Zagłębiowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej w Będzinie zgłoszono drużynę „Warty” do rozgrywek. Niestety, długa przerwa oraz poniżej opisane trudności odbijały się przez dłuższy okres na jakości gry naszej drużyny. Przedwojenny poziom piłkarski był nie do osiągniecia przez ładnych kilka następnych lat. Drużyna grała w klasie B ze słabymi zespołami, co było powodem smutku i tęsknoty oraz wywoływało wspominania u kibiców o sukcesach przedwojennej „Warty”. Niestety przez dłuższy okres nie było szans na awans. W sezonie 1949/50 „Warta” wreszcie dorównała poziomem innym drużynom spełniając zarówno swoje marzenia jak oraz kibiców i wywalczyła awans do klasy A. Rok później nastąpiła reorganizacja PZPN i „Warta” od 1951r. występowała już w klasie wojewódzkiej. W miastach w tym okresie zaczęły powstawały Komitety Kultury Fizycznej. Dzięki temu wiele zakładów zaangażowało się finansowo w sport, co zaowocowało zmianami nazw niektórych klubów. Również i nasz zespół od 1951roku zmienił nazwę z „Warta” na „Stal” Zawiercie, która funkcjonowała przez kilka lat.

W nowym sezonie drużyna miała szansę awansować do II ligi wygrywając w swojej grupie między innymi z Lublińcem 4-2, „Budowlanymi” Częstochowa 5-1, „Stal” Częstochowa 4-1, „Kolejarzem” 5-0 i zajęła pierwsze miejsce. Widmo rychłego awansu rozpaliło serca kibiców, gdyż drużyna odniosła zwycięstwo nad „Ruchem” Radzionków 3-1, lecz niestety wysoka porażka na wyjeździe 0-5 przekreśliły szanse awansu. W tym czasie trzon zespołu stanowili: Wnuk, Kubik, Głąb, Kaliński, Opiłka, Świniarski, Lech, Żymła, Miązek, Jagielak, Gorczyk, Staśko, Wierzbicki, Słomka, Wójcik, Milejski. Kolejne lata to ponowne reorganizacje rozgrywek. Tworzono różne ligi i klasy, lecz „Warta” dalej grała na poziomie uniemożliwiającym awans do wyższej ligi.

Dopiero w drugiej połowie lat 50-tych polepszenie się kondycji finansowej klubu a w szczególności masowe uprawianie sportu wśród młodzieży spowodowało napływ większej rzeszy zawodników. Starsi zawodnicy, tacy jak Kozieł, Miąsko, Leszek czy Miłkowski zdobyli potrzebne doświadczenie, co zaowocowało w 1957 roku awansem i „Warta” występowała w III lidze śląskiej grupy zagłębiowsko-częstochowskiej, a po kolejnej reorganizacji powstał Zagłębiowski Związek Sportowy z siedzibą w Sosnowcu. Wówczas „Warta” zagrała w III lidze śląskiej kończąc sezon na V miejscu.

Zawierciańskie dni chwały „Warty”

Był to czas progresu klubu i jego chwały, może bardziej w lokalnej społeczności oraz w sercach kibiców, ale ten okres trwale i pięknie wspominany jest wśród mieszkańców Zawiercia. W 1959 roku drużyna, w której grali bramkarz Duda, Wierzbiński, Kozieł, Kaliński, Drabek, Sulik, Powała, Jagielak, Galiński, Nilos, Milejski, Głąb czy Fishel wystąpiła w „Zimowym Pucharze Sportu” organizowanym przez gazetę sportową z Katowic. Pierwszy mecz z „Górnikiem” Wojkowice zakończył się zwycięstwem 1-0, co dało awans do kolejnego etapu gry. W drugiej rundzie zawiercianie spotkali się u siebie z KS Dąbrowa Górnicza i ku uciesze kibiców „Warta” pokonała przyjezdnych 8-1. Kolejnym przeciwnikiem okazał się pierwszo-ligowy „Górnik” Zabrze ze swoimi najlepszymi zawodnikami, takimi jak Ernest Pol, Olejnik czy Lentner. Ówczesne zawierciańskie boisko pękało w szwach, gdyż ledwo co mogło pomieścić przybyłych tłumnie kibiców, których liczba podobno wynosiła około 2 tysięcy. Gazeta „Sport” z 23 II 1959 roku nie żałowała słów uznania dla zawodników „Warty” pisząc między innymi, że pierwszo-ligowa drużyna „Górnika” Zabrze musiała stoczyć dramatyczny bój z piłkarzami zawierciańskiej „Warty”. Pierwsza połowa zakończyła się wynikiem 3-1 dla „Górnika”. Po zmianie stron przy stanie 4-3 zawiercianie ruszyli do frontalnego ataku. Było to wręcz takie oblężenie bramki „Górnika”, że goście nie potrafili wyjść z piłką ze swojej połowy a piłkarze w ciągu krótkiego czasu wykonywali aż siedem rzutów rożnych z których ani jednego nie udało im się zamienić na bramkę. W ostatnich minutach meczu Ernest Pol strzelił dwie bramki, ustalając wynik meczu na 6-3 dla „Górnika” Zabrze. Cała drużyna „Warty” otrzymała słowa pochwały za ambicję i wolę walki a w szczególności słowa uznania padały w stosunku do bramkarza Dudy, oraz strzelców bramek - Kozieła dwie bramki i Wierzbickiego jedna bramka.

Rozpoczęcie sezonu w 1959 roku zainaugurowano towarzyskim spotkaniem z reprezentacją Polski juniorów, którą „Warta” pokonała 3-2. Dwie zwycięskie bramki strzelił Kozieł a jedną Wierzbiński. Warto nadmienić, iż ówczesnymi trenerami reprezentacji Polski juniorów byli Kazimierz Górski oraz Mieczysław Gracz. Podstawową formacją drużyny „Warty” w tym czasie byli: bramkarz Duda, Copik, Masłowski, Piechowski, Galiński, Jagielak, Sałecki, Kozieł, Wierzbiński, Rogoń, Hajdas (w przyszłości II trener reprezentacji Polski). W sezonie 1963/64 „Warta” miała dużą szansę by awansować do drugiej ligi. Zdobyła w lidze śląskiej mistrzostwo i stanęła do boju z silnymi przeciwnikami. Wyniki piłkarzy były następujące: „Warta”- „Viktoria” Jaworzno 2-7 u siebie 2:0, „Dąb” Katowice 1-3 u siebie 2:1, „Star” Starachowice dwukrotna przegrana 2-0 i „Resovia” Rzeszów 4-4 u siebie 2-3. Ostatecznie „Warta” zajęła ostatnie piąte miejsce (z pięcioma punktami tak jak przed wojną) a do drugiej ligi awansowała „Viktoria” Jaworzno.

Jeszcze większe emocje przyniósł kolejny sezon 1964/65. Po zdobyciu mistrzostwa Zagłębia oraz przebrnięciu eliminacji okręgowych, „Warta” w pierwszej serii na szczeblu centralnym pokonała „Garbarnię” Kraków 1-0 po bramce Wierzbińskiego, w drugiej rundzie „Star„ Starachowice 4-2 pomimo, że do przerwy przegrywała 0-2. Te zwycięstwa dały „Warcie” awans do 1/16 finału Pucharu Polski a przeciwnikiem była osławiona pierwszo-ligowa „Gwardia „Warszawa”.

Zawiercian nie opanowała już gorączka, ale istne szaleństwo piłkarskie. Jeśli wierzyć statystykom, to na mecz 17 XI 1963 roku przybyło ok. 5 tysięcy kibiców (dzisiaj ich nie ma tylu w całym sezonie) a według wiceprezesa Merty na boisku i wokół obiektu (na pobliskich drzewach, płotach i gdzie można było coś zobaczyć) miało być prawie 10 tysięcy kibiców !!! – czy to możliwe? Niestety „Warta” nie sprostała „Gwardii” przegrywając 0-2. Zawiercianie byli równorzędną drużyną a nawet przeważali w grze, lecz błędy krakowskiego sędziego Maciarza zadecydowały o porażce „Warty”. W trzeciej minucie Maciej Wierzbiński przelobował piłkę nad bramkarzem „Gwardii” Pocialikiem, a ta została wybita przez obrońcę rywali zza linii bramkowej. Sędzia jednak uznał, że piłka nie przekroczyła linii bramkowej i nie uznał gola. Następnie bramkę strzelił Stanisław Góralczyk, jednak sędzia odgwizdał spalonego. W 30. minucie Joachim Marx oddał strzał przy słupku i dał prowadzenie „Gwardii”, natomiast dziesięć minut później wynik podwyższył Zbigniew Szarzyński. Kolejny błąd sędziego drugiej połowie polegał na tym, że nie podyktował rzutu karnego po zagraniu ręką w polu karnym przez piłkarza „Gwardii” a na dodatek złego w 70 minucie spotkania z boiska do szpitala ze złamanym żebrem trafił kontuzjowany Rudolf Rak i „Warta” przez ostatnie 20 min grała w „10”. Cały ten splot „niefortunnych” zdarzeń spowodował porażkę „Warty”, lecz jako drużyna zyskała uznanie nie tyko w oczach zawierciańskich kibiców, ale przez środowisko sportu została uznana za zwycięzcę. Trzeba też nadmienić, że w „Gwardii” grało trzech ówczesnych reprezentantów Polski: Lewandowski, Szarzyński i Gawroński, co jeszcze podnosiło rangę tego spotkania.

Warto przypomnieć nazwiska tych zawodników, którzy stali się dumą dla zawierciańskich kibiców i postrachem dla przyjezdnych klubów. Należeli do nich: bramkarze – Wawrzynek, Drąg, obrońcy – Kazek, Masłowski, Janczewski, Kęcki, pomocnicy – Kwoczała, Łukowiak, Kuśnierski, napastnicy, Góralczyk, Kozieł, Rak, Wierzbiński, Rogoń i Tyszczak. Trenerem „Warty” był w ówczesnym czasie Jerzy Skorupa były zawodnik „Ruchu” Chorzów.

Od nowych perspektyw do upadłości

Rozpropagowanie masowego sportu zaowocowało tym, że z początkiem lat 60-tych w „Warcie” trenowało już ponad stu zawodników w czterech drużynach wiekowych. Dobre wyniki drużyny i duże rzesze kibiców, zachęciły władze miasta do budowy stadionu z zapleczem rekreacyjno-sportowym. Stadion 1000-lecia Państwa Polskiego został oddany w 1966r. i posiadał 16 tysięcy miejsc siedzących. Na początku nie było jeszcze szatni, więc zawodnicy na mecze przebierali się i wychodzili z budynku Odlewni Żeliwa, a następnie przechodząc przez ulicę wchodzili na stadion bramą główną. Później powstały dalsze obiekty, między innymi hala sportowa, budynek z zapleczem sportowym, szatniami, hotelem, salą dla ciężarowców, kawiarnią i inne pomieszczenia, z których mogli korzystać sportowcy.

Również 8 stycznia 1966 oku. na Walnym Zebraniu został zatwierdzony nowy statut i KS „Warta” został przemianowany na Międzyzakładowy Klub Sportowy „Warta”. Sytuacja ta otworzyła nowe perspektywy przed klubem, gdyż do tego czasu klub sponsorowała tylko Odlewnia Żeliwa, a teraz do sponsoringu dołączyły się wszystkie zakłady w Zawierciu. Przez następne lata „Warta” grała z różnym powodzeniem. W latach 70-tych w klasie A, następnie po reorganizacji ligi w klasie między-powiatowej. W latach 1975/76 „Warta” awansowała do ligi międzywojewódzkiej, a następnie terenowej i okręgowej, w której gra aż do lat 90-tych.

Rok 1980 przyniósł kolejną zmianę. Uchwałą Miejskiej Rady Narodowej z dnia 29.IX 1979 roku nastąpiło połączenie dwóch klubów zawierciańskich: „Warty” i „Włókniarza” Zawiercie. 4 lutego 1980 roku powstaje klub pod nazwą Międzyzakładowy Robotniczy Klub Sportowy „Warta” Zawiercie. Mnogość sekcji sportowych spowodowały, że poszczególne zakłady miały coraz większe problemy ze sponsorowaniem klubu dlatego od 1991 roku „Warta” stała się Miejskim Klubem Sportowym. Przez następne lata piłkarze pomału, ale systematycznie awansują, najpierw do ligi okręgowej, w sezonie 1997/98 do IV ligi, a w sezonie 1998/99 do III ligi, gdzie na koniec plasowali się na VIII miejscu.

Niestety sezon 2000/01 był początkiem końca klubu „Warta”. 20 Sierpnia 2000 roku Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę o postawieniu klubu w stan upadłości z przyczyn finansowych i organizacyjnych, a rok później, (jak na ironię) w 80-lecie istnienia, klub został rozwiązany. Reaktywacja nastąpiła 23 lipca 2004 roku, a jego prezesem został Michał Bochenkiewicz. Jednak przed rundą wiosenną sezonu 2006/07 sosnowieckiej klasy B klub wycofał się z rozgrywek. 1 grudnia 2007 roku została utworzona Jurajska Szkółka Piłkarska Warta Zawiercie. Przed sezonem 2010/11 nastąpiła zmiana nazwy na Klub Piłkarski „Warta” Zawiercie.

Sekcje

Przez te wszystkie lata piłka nożna była priorytetową sekcją, ale nie sposób jednak pominąć inne dyscypliny, które funkcjonowały w klubie „Warta”. Do roku 1932 KS „Warta” był klubem jedno sekcyjnym, tylko piłkarskim. W następnych latach powstaje sekcja hokeja na lodzie, tenisa stołowego, koszykówki i sekcja lekkoatletyczna, w której zawodnicy zajmowali czołowe lokaty w przedwojennych zawodach. Po wojnie klub odrodził się, część zawodników nie przeżyła wojny, a wielu już nie wróciło do czynnego sportu. Pomimo problemów klub zaczął działać, a w latach 1950-1990 powstały inne sekcje: piłki koszykowej i siatkowej męskiej i żeńskiej, podnoszenia ciężarów, szachów, tenisa ziemnego, piłki ręcznej, tenisa stołowego (część sekcji przejęto po fuzji z Włókniarzem). Powstała nawet sekcja kolarstwa torowego, łucznictwa czy hokeja na trawie kobiet. Niektóre sekcje szybko upadły z powodu braku sprzętu i sukcesów, a inne odniosły znaczące sukcesy, między innymi siatkówka, tenis stołowy, piłka ręczna. Mało kto wie, że hokej na trawie kobiet może poszczycić się dużym sukcesem, a było to w 1985 roku juniorki wywalczyły wicemistrzostwo Polski. W 2011 roku reaktywowano również sekcję siatkarską klubu.

Prezesi klubu

1921–1924 - Seweryn Gębarski
1925–1932 - Jakub Dyja
1933–1939 - Tadeusz Rezler
1945–1947 - Aleksander Szczygieł
1947–1967 - Eugeniusz Molenda
1967–1970 - Kazimierz Wronka
1970–1973 - Andrzej Kozłowski
1973–1986 - Zygmunt Kozieł
1986–1996 - Ryszard Kasztelnik
1998–2001 - Zbigniew Misztela
2004–2006 - Michał Bochenkiewicz
2009–2011 - Benedykt Freihofer
2011–2019 - Bogdan Janikowski
2019 – nadal Dawid Zawrin

Nazwy klubu

1921–1951 - Klub Sportowy „Warta” Zawiercie
1951–1955 - „Stal” Zawiercie
1955–1965 - Klub Sportowy „Warta” Zawiercie
1965–1980 - Międzyzakładowy Klub Sportowy „Warta” Zawiercie
1980–1991 - Międzyzakładowy Robotniczy Klub Sportowy „Warta” Zawiercie
1991–2001 - Miejski Klub Sportowy „Warta” Zawiercie
2004–2006 - Klub Sportowy „Warta” Zawiercie
2009–2011 - Jurajska Szkółka Piłkarska „Warta” Zawiercie
2011 - Klub Piłkarski „Warta” Zawiercie

Zakończenie

Uważny czytelnik i znawca tematu stwierdzi, że wiele faktów lub tematów z niektórych okresów „Warty” było poruszanych pobieżnie a w szczególności okres po reaktywacji „Warty”. Sytuacja ta jest wymuszona paroma względami. Po pierwsze, ostatnie kilkanaście lat to okres dość dobrze znany fanom sportu po drugie, pobieżność techniczna (z powodu ograniczonego miejsca), oraz to, że wszystkie tabele, opisy, składy, itp. można dziś znaleźć na piłkarskich stronach internetowych. Jednakże jest dla nas to satysfakcją, że wielu mieszkańców naszego miasta, a może nie tylko, (mniej lub więcej interesujących się piłką nożną w Zawierciu), choć w niewielkim stopniu czytając tę historię pozna przeszłość naszego klubu.

Za dwa lata, to znaczy w 2021 roku nasz klub będzie świętował 100-lecie swojego istnienia. Na tych kilku stronach została opisana przeszłość naszego klubu. A co przyniesie przyszłość? Jaki będzie klub? Jak wysoko awansuje? Jakie sukcesy go czekają? Na te pytania już niedługo otrzymamy odpowiedź, która zależy w dużej mierze równie od nas.

Jeśli mają Państwo nowe zdjęcia lub pamiątki „Warty” niepublikowane w galerii prosimy o kontakt na podany adres e-mail: slawekgebka@wp.pl lub pod nr telefonu 666 227 527 a postaramy uzupełnić temat.

Tekst; Jadwiga Sławomir Gębka, zdjęcia pochodzą z kolekcji prywatnych osób, nazwiska właścicieli znajdują się w podpisach pod zdjęciami.

Bibliografia.

Literatura

„Pół wieku „Warty” Zawiercie”, Zawiercie, 1998r.
T. Drozdek-Małolepsza, E. Małolepszy: „Z dziejów […] 1927-1939” [w] „Z dziejów kultury fizycznej w Zagłębiu Dąbrowskim i sportu w powiecie zawierciańskim w latach 1927–1939, Częstochowa, 2010r.
M. Grabarnia, „Zawiercie, zarys rozwoju powiatu i miasta”, Katowice, 1966r.
J. Abramski „Zawiercie” Zawiercie, 1994r.
J. Abramski „Encyklopedia Zawiercia” Zawiercie, 2002 r.
„Monografia Zawiercia”, red Z. Jagodziński, Zawiercie, TMZZ, 2003r.
„Piłka jest okrągła, 50 lat piłkarstwa w województwie katowickim”, red A. Konieczny, Katowice, 1991r.
A. Radoń, „Piłka nożna w Polsce w latach 1921-1966” Warszawa, 1966r.

Prasa